POGOTOWIE BHP

Monitor ekranowy służy do prezentacji obrazu i informacji podczas pracy z komputerem. Jego jakość decyduje o stopniu obciażenia narzadu wzroku podczas pracy. Najczęściej spotykane na stanowiskach pracy są jeszcze monitory z lampą kineskopową (CRT), jednak z uwagi na postęp technologiczny  są one stopniowo wypierane przez tzw. monitory z płaskim ekranem – głównie plazmowe i ciekłokrystaliczne (LCD).
Za najlepsze uważa się ekrany ciekłokrystaliczne z aktywną matrycą (LCD TFT), które oprócz tego, że mają małą objętość, są lekkie i pobierają mało energii, odtwarzają doskonałej jakości obraz kolorowy, dorównujący kineskopom kolorowym pod względem kontrastu, jasności i nasycenia barw. Dodatkową zaletą tych monitorów jest nie emitowanie promieniowania rentgenowskiego. Zalety tych monitorów są przyczyną gwałtownego rozwoju technologii ich wytwarzania oraz poprawy jakości obrazu (coraz wyższa rozdzielczość) i przewiduje się, że za kilka lat zastąpią na rynku ekrany CRT.Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania:

• znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne
• jaskrawość i kontrast znaków na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy
• obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności
• regulacja ustawienia monitora powinna umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót co najmniej o 120° (po 60° w obu kierunkach)
• ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr.

Bardzo ważne jest, by ustawienie monitora względem źródeł światła ograniczało olśnienie i odbicie światła.

Stanowiska pracy powinny być urządzane odpowiednio do rodzaju wykonywanych na nich czynności oraz do cech antropometrycznych pracowników.

Stanowisko z monitorem ekranowym powinno być tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy, umożliwiającą umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych. Stanowisko  powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby dostęp do niego był swobodny. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 m, a między pracownikiem a tyłem sąsiedniego monitora – co najmniej 0,8 m.

Stanowisko z komputerem nie powinno być ustawione pod oprawami oświetleniowymi, a linia obserwacji ekranu powinna być równoległa do linii okien.
Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie może powodować nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) wzroku podczas pracy oraz być źródłem innych uciążliwości dla pracownika.

Dlatego wymagana odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna mieścić się w zakresie 400-750 mm, a konstrukcja stołu powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym regulację wysokości ustawienia monitora i klawiatury.

Wymiary blatu stołu powinny być tak dobrane, aby zapewnić:

• wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska i wykonywania czynności związanych z rodzajem pracy
• możliwość ustawienia klawiatury w odległości nie mniejszej niż 100 mm od przedniej krawędzi stołu
• możliwość ustawienia elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.

Przednie krawędzie blatu stołu powinny być zaokrąglone.

Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna być taka, aby zapewniała:

• naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem
• odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20°-50° w dół (licząc od linii poziomej na wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środka ekranu), przy czym górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika
• odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu.

Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej jasnej barwy.

Krzesło  stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno mieć:

• dostateczną stabilność, przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi
• wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała  i swobodę  ruchów
• regulację wysokości płyty siedziska w zakresie co najmniej 40-50 cm od podłoża
• regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie 5° do przodu i 30° do tyłu
• wyprofilowania płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych
• możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°
• podłokietniki.

Mechanizmy regulacji wysokości płyty siedziska i pochylenia płyty oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej.
Gdy w czasie pracy konieczne jest korzystanie z dokumentów, stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokument, z regulacją ustawie-nia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika. Uchwyt powinien się znajdować przed pracownikiem – między ekranem monitora i klawiaturą – lub w innym miejscu,  w pozycji minimalizującej ruchy głowy i oczu.

Na życzenie pracownika, a także gdy wysokość krzesła uniemożliwia pracownikowi płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowi-sko pracy należy wyposażyć w podnóżek o kącie pochylenia w zakresie 0°-15° i wysokości dostosowanej do potrzeb wynikających z cech antro-pometrycznych pracownika. Trzeba pamiętać również o tym, by powierzchnia podnóżka nie była śliska, a sam podnóżek nie przesuwał się po podłodze w czasie używania.